در دل استان آذربایجان شرقی، شهرستانی پهناور قرار دارد که آثار تاریخی فراوانی را در دل تاریخ پرفرازونشیب خود جای‌داده است.این شهرستان زیبا میراثی از قدیمی‌ترین نژاد اصیل ایرانی به نام مادها است و گوشه، گوشه آن پر شده از آثار با ارزشی به قدمت تاریخ این خاک و در کنار همه‌ی این اصالت طبیعت بکر شهرستان میانه چون نگینی زینت‌بخش این استان است.
وقتی تاریخچه‌ای که در لابه‌لای تاروپود خطوط و نقوش باستانی این شهر زیبا پنهان‌شده است را بررسی می‌کنیم، به این تعبیر می‌رسیم که نام اصلی شهرستان میانه، میانج به معنای واسطه میان دو شهر است. زیرا این شهر زیبا درست در مرز بین دو سرزمین مادها و پارت‌های قرار داشته است.
اما این تنها تعبیری نیست که از این شهر در تاریخ نوشته‌شده است. بنا بر تعبیر دیگری نام میانه از نام مییانا یا میانا گرفته‌شده است.این نام از دو آوای «مای» و «آنا» تشکیل‌شده است که ترکیب این دو آوا به معنای ماد بزرگ یا ماد مادر است. با وجود گذشت قرن‌ها هنوز که هنوز است در زبان ترکی آنا به معنای مادر یا مادربزرگ شناخته می‌شود.
گردش در میانه همچون سفر در زمان است و شما با دیدن آثار به‌جای‌مانده در آن به گذشته های دور پرتاب می‌شوید آثاری همچون پل شهر چای بر روی رودخانه پرتلاطم روستای شهرچای یا مسجد سنگی شهرستان میانه که شما را به سفری به دوران صفویه می‌برد،یا پل قیز کورپوسی (پل‌دختر) بر روی رودخانه قزل‌اوزن یا قلعه نجفقلی خان که در جنوب شرقی این شهر زیبا آرمیده است و دیگر خبری از سرسبزی حیات در آن نیست و در آخر کاروان‌سرای جمال آباد که سالیان دور مأوای مسافران خسته بوده است.
اما نکته غم انگیزی که در دل این شهرستان پر عظمت وجود دارد از این‌همه گنجینه‌های تاریخی که در دل خود جای‌داده است ویرانه‌ای بیش باقی نمانده است که خود یادآور این نکته است که کاش کمی بیشتر با تاریخ مان مهربان باشیم.
منابع: سایت اتاقک، خبرگزاری پانا
