سرتاسر زندگی او درامید گذشت و بارزترین ویژگی رفتاری او قناعت بود. او فردی شوخ‌طبع دلیر ساده‌زیست و عادل بود و تا جایی که ممکن بود از سخت‌گیری دوری می‌کرد، در امور دینی اصلاً تعصب نداشت و در مقابل خرافات ایستادگی می‌کرد.

کریم‌خان زند ملقب به وکیل الرعایا یکی از مردان نیک دوران خود، پس از حمله اعراب به ایران شناخته می‌شود. او از طایفه زندیه بود، پدرش، ایناق خان  که ریاست ایل را برعهده داشت؛ زندها جمعی از طوایف لک بودند که از مناطقی واقع در شمال لرستان کوچ کردند و توسط شاه‌عباس صفوی در اطراف شهر بروجرد و ملایر اسکان پیدا کردند. کریم خان قبل از به قدرت رسیدن، رئیس طایفه زند و از فرماندهان سپاه نادرشاه بود. حکومت او دوره‌ای آرام در تاریخ ایران به شمار می‌رود.

کریم‌خان زند اجازه داد تا برخی از اقوام ساکن شمال ایران مستقل از حکومت باقی بمانند و این اقدام او پاشنه آشیل انقراض حکومتش در سال‌های بعد به‌وسیله آقا محمد قاجار فراهم کرد. کریم‌خان زند در دوران خود تقریباً بر تمام ایران حکومت می‌کرد ولی از تاج‌گذاری خودداری می‌کرد.

با وجود خدمات زیادی که کریم‌خان زند کرد، بیگانگان او را به‌عنوان یک پادشاه بزرگ قلمداد نمی‌کردند، شاید دلیلش این بود که او در دوران حکومتش امتیازی برای آنان قائل نمی‌شد، البته خود کریم‌خان هم ادعای زیادی نداشت و دوست داشت مردم او را به‌عنوان وکیل‌الرعایا بشناسند که به‌نوعی مفهوم نماینده و کارگزار مردم داشت.

او باتوجه‌به پیشینه خود در سرپرستی ایل با مشکلات مردم از نزدیک آشنایی داشت، همچنین به دلیل حضورش در ارتش نادرشاه و درگیر بودن آنها در جنگ‌های پیاپی، می‌دانست که بار اصلی جنگ‌های پی‌درپی بر دوش مردم است، بنابراین همواره به دنبال ایجاد آرامش در کشور بود و تا جایی که قادر بود، کشور را از درگیرها و تنش‌ها دور می‌کرد تا مبادا مردم اذیت شده.

او شیراز و شیرازیان را بسیار دوست می‌داشت کوشش فراوانی برای آبادی این شهر و آسایش و رفاه مردم آن کرد. او می‌خواست این شهر را به همان پایه برساند که شاه‌ عباسی اصفهان را رسانده بود. در روزگار او بود که شیراز رو به آبادی نهاد و ساختمان‌های بسیاری در این شهر ساخته شد که چهره‌ی آن را دگرگون کرد. هنوز هم بسیاری از آن ساختمان‌ها پابرجا و موجب زیبایی و جاذبه این شهر گشته‌اند.

همچنین او احترام زیادی هم برای دانشمندان زمان خود قائل بود، از اقدامات او تأسیس کارگاه‌ها و کارخانه‌های شیشه‌گری و چینی‌سازی را در ایران بود و صنعت و تجارت در دوران او رونق زیادی پیدا کرد و به‌طورکلی کریم‌خان زند شخصی باتدبیر و هوشمند بود که رفاه و آرامش مردم برای او در درجه اول بود.

منابع: کتاب کریم‌خان زند و زمان او، بخش بیوگرافی سرپوش