محمد بن حسن جهرودی طوسی مشهور به خواجه‌نصیرالدین طوسی این اسطوره شاعر، همه‌چیزدان، فیلسوف، پزشک، منجم، ریاضی‌دان، متکلم، دانشمند و معمار ایرانی را کمتر کسی است که نشناسد یا لااقل برای یک‌بار در عمرش اسم او را نشنیده باشد. او در تاریخ ۱۵ جمادی‌الاول سال ۵۹۸ هجری قمری در شهر طوس استان خراسان رضوی دیده بر جهان گشود. در تقویم ملی ایران روز پنجم اسفند ماه را روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی و روز مهندس نام‌گذاری کرده‌اند.
اساس الاقتباس بعد از منطق شفای ابن سینا یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کتاب‌هایی به شمار می‌آید که در علم منطق نوشته شده است.
مزایایی که کتاب اساس الاقتباس را بر کتاب‌های دیگر برتری می‌دهد این است که این کتاب به فارسی ساده و روان نوشته شده و به‌راحتی مضمون آن را قابل فهم می‌کند همچنین از هر گونه ایراد و اعتراضی که غالباً مفید نیست و جز سرگردانی خواننده نتیجه‌ای در پی ندارد عاری می‌باشد.
کتاب اساس الاقتباس تمامی فنون منطق را در برمیگیرد و هر یک از فنون منطق به طور جامع و مفصل در این کتاب مورد بحث قرار گرفته است.
اساس الاقتباس از قدرت خود در ادبیات نثر و نظم حکایت می‌کند که قطعه‌ای از اشعار زیبای او را باهم
می‌خوانیم:
هفتاد و سه قوم در جهان می‌پویند
هر یک برهان مختلف می‌جویند
سررشته‌ی حق به دست یک طایفه است
باقی به خوش آمدی سخن می‌گویند
این اندیشمند و ادیب قرن هفتم هجری همچنین سروده است:
آنان که در این دیرِ فنا می‌آیند
بس جایگهی نیست؛ کجا می‌آیند
کو آن که خبر دهد به ناآمدگان
کآنها همه رفتند؛ چرا می‌آیند
که این رباعی بر اساس وزن «لا حَولَ و لا قُوَّه إلّا بِالله» می باشد.
از شیخ طوسی کتاب ها و رساله های بسیاری در موضوعات گوناگون از قبیل ریاضیات، فلسفه، طب، تاریخ، شعر و فقه به جای مانده است که به ترتیب از هرکدام نمونه ای مثال می زنیم: تحریر اقلیدس یا تحریر اصول هندسه، مصارع المصارع، الحواشی على کلیات قانون، خلافت نامه، معیار الأشعار یا رسالهاى در علم عروض و جواهر الفرائض یا الفرائض النصیریة على مذهب أهل البیت علیهم‌السلام.
منبع: ایسنا/ خواجه نصیرالدین طوسی (۱۳۶۷)، اساس‌الاقتباس، همشهری آنلاین
