بهرام بیضایی (زادهٔ ۵ دیماه ۱۳۱۷ در تهران) کارگردان سینما و تئاتر و نمایشنامه نویس و فیلمنامه نویس و پژوهشگر ایرانی است.
بیضایی علاوه بر کارگردانی و نمایشنامه نویسی، در سینما عرصههای دیگری چون تدوین، ساخت عنوان بندی و تهیه کنندگی را هم تجربه کردهاست. رگبار، چریکه تارا، مرگ یزدگرد، باشو غریبه کوچک، شاید وقتی دیگر، مسافران و سگ کشی از مهمترین آثار وی هستند. مژده شمسایی چهره پرداز و بازیگر، همسر اوست.
فعالیت در سینما
فعالیت سینمایی را با فیلمبرداری یک فیلم هشت میلیمتری چهار دقیقهای سیاه و سفید در سال ۱۳۴۱ آغاز کرد. پس از ساخت فیلم کوتاه عموسبیلو در سال ۱۳۴۹، اولین فیلم بلندش رگبار را در سال ۱۳۵۰ ساخت. چریکه تارا و مرگ یزدگرد فیلمهایی که او در سالهای ۱۳۵۷ و ۱۳۶۰ ساخت تا کنون در محاق توقیف میباشند. او در سالهای پیش و پس از انقلاب برای ساختن فیلمهای خود با مشکلات و سنگاندازیهای بسیاری روبهرو بودهاست. او تا کنون ۹ فیلم بلند و ۴ فیلم کوتاه ساختهاست و آخرین فیلمی که از او پس از ۱۰ سال به نمایش عمومی درآمد سگکشی (۱۳۸۰) بود که با استقبال گستردهٔ منتقدان و مردم روبهرو شد. آخرین ساخته او وقتی همه خوابیم در سال ۱۳۸۷ تولید شد.
![](https://katibehapi.onrender.com/files/1647293440810-بیضایی.jpeg)
فعالیت در تئاتر
بهرام بیضایی یکی از معدود هنرمندان ایرانی است که هم در صحنهٔ تئاتر کارنامهای درخشان دارد و هم در سینما. در عین حال او همیشه به پژوهش در زمینهٔ تئاتر هم علاقه داشته و در سالهای دههٔ ۱۳۴۰ کتابهایی را دربارهٔ تئاتر در چین، ژاپن و ایران منتشر کرده که هنوز هم منبع درسی دانشجویان تئاتر محسوب میشود. بهرام بیضایی نوشتن نقد، تحقیق و مطالب پراکنده دربارهٔ تئاتر و سینما در نشریات علم و زندگی، هنر و سینما، گاهنامه آرش، مجله موسیقی، کیهان ماه، ماهنامه ستاره سینما، کتاب چراغ و... را در سال ۱۳۳۸آغاز کرد.
فیلمشناسی
۱-وقتی همه خوابیم (بهرام بیضایی) [تدوینگر-کارگردان-فیلمنامه نویس] (۱۳۸۷)
۲-قالی سخنگو (بهرام بیضایی) -فیلم کوتاه- [کارگردان-فیلمنامه نویس] (۱۳۸۵)
۳-زمانه (حمیدرضا صلاحمند) [تدوینگر] (۱۳۸۱)
۴-گفتگو با باد (بهرام بیضایی) -فیلم کوتاه- [کارگردان-فیلمنامه نویس-تدوینگر] (۱۳۷۷)
۵-سگ کشی (بهرام بیضایی) [تدوینگر-کارگردان-فیلمنامه نویس-سرمایه گذار-طراح عنوان بندی] (۱۳۸۰)
۶-نقشی بر آب (حمیدرضا صلاحمند) -فیلم کوتاه- [تدوینگر] (۱۳۷۶)
۷-فصل پنجم (رفیع پیتز) [فیلمنامه نویس] (۱۳۷۵)
۸-بازیهای پنهان (کریم هاتفی نیا) [تدوینگر] (۱۳۷۴)
۹-برج مینو (ابراهیم حاتمی کیا) [تدوینگر] (۱۳۷۴)
۱۰-روز واقعه (شهرام اسدی) [فیلمنامه نویس] (۱۳۷۳)
۱۱-مسافران (بهرام بیضایی) [تدوینگر-کارگردان-فیلمنامه نویس-تهیه کننده] (۱۳۷۰)
۱۲-شاید وقتی دیگر... (بهرام بیضایی) [تدوینگر-کارگردان-فیلمنامه نویس-سازنده آنونس] (۱۳۶۶)
۱۳-باشو غریبه کوچک (بهرام بیضایی) [تدوینگر-کارگردان-فیلمنامه نویس] (۱۳۶۴)
۱۴-دونده (امیر نادری) [تدوینگر] (۱۳۶۳)
۱۵-مرگ یزدگرد (بهرام بیضایی) [تدوینگر-کارگردان-فیلمنامه نویس-تهیه کننده] (۱۳۶۰)
۱۶-خط قرمز (مسعود کیمیایی) [داستان نویس] (۱۳۶۰)
۱۷-بچههای جنوب؛ جستجوی دو (امیر نادری) -[فیلم نیمه بلند]- [تدوینگر] (۱۳۶۰)
۱۸-سلندر (واروژ کریم مسیحی) -فیلم کوتاه- [تدوینگر] (۱۳۵۹)
۱۹-چریکه تارا (بهرام بیضایی) [تدوینگر-کارگردان-فیلمنامه نویس-طراح صحنه و لباس-تهیه کننده] (۱۳۵۷)
۲۰-کلاغ (بهرام بیضایی) [تدوینگر-کارگردان-فیلمنامه نویس] (۱۳۵۵)
۲۱-غریبه و مه (بهرام بیضایی) [تدوینگر-کارگردان-فیلمنامه نویس-] (۱۳۵۲)
۲۲-سفر (بهرام بیضایی) -فیلم کوتاه- [کارگردان-فیلمنامه نویس] (۱۳۵۱)
۲۳-رگبار (بهرام بیضایی) [کارگردان-فیلمنامه نویس] (۱۳۵۰)
۲۴-عمو سیبیلو (بهرام بیضایی) -فیلم کوتاه- [کارگردان-فیلمنامه نویس] (۱۳۴۹)
اجراهای تئاتر
۱-عروسکها ـ(۱۳۴۵)
۲-ضیافت و میراث-(۱۳۴۶)
۳-سلطان مار-(۱۳۴۸)
۴-مرگ یزدگرد-(۱۳۵۸)
۵-کارنامه بنداربیدخش-(۱۳۷۶و۱۳۷۷)
۶-بانو آئویی-(۱۳۷۶و۱۳۷۷)
۷-شب هزارو یکم-(۱۳۸۲)
۸-مجلس شبیه در ذکر مصایب استاد نوید ماکان و همسرش مهندس رخشید فرزین-(۱۳۸۴)
۹-افرا یا روز میگذرد-(۱۳۸۶)
۱۰-جانا و بلادور ـ(۱۳۹۱/۲۰۱۲)