مجسمه آزادی (به انگلیسی: Statue of Liberty) که نام رسمی آن «آزادی روشنگر جهان» است (به انگلیسی: Liberty Enlightening the World - به فرانسوی: La liberté éclairant le monde)، مجسمهٔ بزرگی است که در سال ۱۸۸۶ (میلادی) توسط فرانسه به ایالات متحده آمریکا هدیه داده شدهاست.
تاریخچه
این تندیس در جزیره آزادی در بندر نیویورک نصب شده (منطقهٔ منهتن) و به صورت نمادی برای خوشآمدگویی به مسافرانی که از راه دریا به نیویورکمیآیند درآمدهاست. این مجسمه که با رویهای از مس پوشش یافته، در سال ۱۸۸۶ به مناسبت صدمین سال استقلال آمریکا از بریتانیا و به عنوان نمادی از دوستی فرانسه و آمریکا به این کشور اهدا شدهاست.
ساخت تندیس آزادی با ۴۶ متر ارتفاع، توسط آرشیتکت فرانسوی، «فردریک آوگوست بارتولدی»، در ۱۸۷۵ آغاز شد و در ۱۸۸۴ به پایان رسید.
این تندیس به صورت ۳۵۰ قطعه مجزا به آمریکا فرستاده شد و در بندر نیویورک، کنار رود هادسون در جنوب منهتن جای گرفت.
طرح تندیس را فردریک آگوست بارتولدی، مجسمهساز فرانسوی و سازه درونی آن را گوستاو ایفل، مهندس فرانسوی برج ایفل، طراحی کردهاند. اوژن ویوله لودوک نوع مسی را که برای پوشش تندیس به کار رفته انتخاب کردهاست.
مجسمه به شکل شخصیت لیبرتاس، از اساطیر رومی، زنی ایستاده است در حال گام برداشتن، که دور سرش را هفت اشعه نورانی فراگرفتهاست. او با دست چپ خود یک لوح سنگی را نگه داشته و با دست راست خود مشعلی فروزان را بالای سر خود نگه داشتهاست. روی لوح سنگی با شمارههای رومی نوشته شده JULY IV MDCCLXXVI که نشانگر ۴ ژوئیه ۱۷۷۶ و تاریخ استقلال آمریکااست.
امروزه تندیس آزادی یکی از نمادهای مشهور کشور آمریکا است. قبل از همگانی شدن سفرهای هوایی، تندیس آزادی اولین نشانی از آمریکا بود که مسافران کشتیها هنگام نزدیک شدن به سواحل آمریکا مشاهده میکردند.
این تندیس در سال ۱۹۲۴ به صورت یک بنای یادبود ملی درآمد. ادارهٔ خدمات پارکهای ملی در وزارت کشور آمریکا نیز مسئول نگهداری از این بنای یادبود است.
از نظر شمایل ظاهری، طراحی این مجسمه به تندیس باستانی غول رودس و مجسمهٔ کارلو بوروموئه کشیش ایتالیایی شباهتهایی دارد. این مکان یک میراث جهانی یونسکو در آمریکا میباشد.
در سال ۱۹۰۳ شعری از اما لازاروس به نام «غول جدید» بر روی پلاکی برنزی حک شده و داخل طبقه همکف پایه تندیس آزادی نصب شد.
جشن تولد ۱۲۵ سالگی مجسمهٔ آزادی در ماه اکتبر ۲۰۱۱ با آتش بازی و برنامههای سرگرمکننده مختلف برگزار شد. با ظهور علائم کهولت سن در سر و پیکر مجسمهٔ آزادی، پیکره بانویی ایستاده در آبهای جاری رودخانه «هادسن» در نیویورک، درهای ورود به داخل این نماد آزادی برای یک سال بر روی جهانگردان و دیدارکنندگان بسته شد تا تعمیرات اساسی بر روی آن انجام شود.
به ادعای فریدون جنیدی، ریشهٔ تاریخی نماد مجسمهٔ آزادی، مربوط به ماجرای به آتش کشیده شدن تخت جمشید به دستور اسکندر و توسط زنی با مشعل است.