پهلوانی از توران  که نامش در شاهنامه یاداور مفاهیم صلح ،همدلی.دوستی و سیاست است.

پیران پسر ویسه از مردم ختن و سپهسالار افراسیاب و به تعبیری فرمانروای ختن بود او از جهت صفات اخلاقی هم طراز شخصیت‌های برجسته‌ی ایرانی شاهنامه است، تلاش او همواره در تفاهم و همدلی ایرانیان و تورانیان در مسیر صلح بود. او در اغلب نبردهای ایران و توران، در کمال خرد و مردانگی، حضوری فعّال داشت و نماینده سیاسی و نظامی افراسیاب بود.

نقشش هنگام پناه اوردن سیاوش به توران و حمایت از او و تشویق افراسیاب برای احترام به او تا آنجا که خودش باشکوه تمام به استقبال سیاوش رفت و دخترش جریره،که از او به‌عنوان یکی شجاع‌ترین زنان شاهنامه نام می‌برند، را به همسری او درآورد وحاصل این ازدواج فرود بود. حتی بعد از مدتی برای تحکیم موقعیت سیاوش، فرنگیس دختر افراسیاب را برایش خواستگاری کرد و هنگامی که خبر فوت سیاوش را شنید، سر آسیمه به درگاه افراسیاب آمد و فرنگیس، همسر سیاوش، را نجات داد و او را که باردار بود، به ختن برد. پس از تولد پسر سیاوش  کیخسرو، او را  بین چوپانان فرستاد و آن را مخفی کرد ، اما در ده‌سالگی او را پیش خودش برگرداند و به بهترین نحو به تربیت او پرداخت.

یا می‌توان به نقشش در جریان اسارت بیژن که مانع کشتن او  به دست افراسیاب شد، که  بیژن را در این ماجرا در چاهی انداختن و در ادامه داستان به کمک  رستم از آنجا فرار کرد. این ها   تنها گوشه ای از صلح طلبی و کیاست  او در تاریخ است.

این پهلوان سرانجام در جنگ دوازده رخ به دست گودرز کشته شد.

مقبره او امروزه در روستای تاریخی زیبد و در منطقه درصوفه قرار دارد که برای صعود به محل گور پیران می‌باید از سمت شرق و از کوره راهی استفاده کرد.

سیاست و زیرکی پیران امروزه در تاریخ به‌صورت مثَل شده، چنان‌که در متون دوره‌های بعد آمده است که کریم‌خان زند، آقا محمد خان را «پیران ویسه» لقب داده بود.

منابع: سایت ویکی شاهنامه