خیلی از ارگان ها و سازمان هایی که الان وجود دارن و توی اداره مملکت کمک می کنن، ریشه تاریخی زیادی داشتن و از دوران پادشاهی های قدیم تحت عنوان های مختلف فعالیت می کردن. مثلا نظام مالیاتی از قدیم الایام وجود داشته و از مردم مالیات گرفته می شده؛ اداره ای که مربوط به وضع مالی کشور هستش و قدیما به مالیه معروف بوده.

اداره مالیه اولین بار توی دوران سلطنت احمد شاه قاجار پایه گذاری شد؛ اون دوران به امور مالی اهمیت خیلی زیادی می دادن و وقت زیادی رو صرف برنامه ریزی و مصرف پول می کردن، سر انجام سال 1140 هجری شمسی پادشاه دستور تاسیس اداره مالیه رو صادر کرد.

اولین متصدی مالیه سردار عبدالله خان پوپلزی نام داشت که بهش دیوان بیگی هم می گفتن؛ بعد از اینکه به عنوان متصدی مالیه انتخاب شد در طول زمان لقب مستوفی المالک رو گرفت و قدرتی که داشت هم اندازه قدرت وزیر مالی توی دوران امروزی هستش!

این شخص با قدرتی که گرفته بود، دستور انسجام و ارتقا سایر ادارات وابسته به مالیه رو داد و نظارت کاملی روی این مبحث داشت. طبق چیزایی که توی کتاب های تاریخی نوشته شده، ایران جزو قدیمی ترین کشور هایی هستش برای تامین خرج های عمومی به گرفتن مالیات مشغول شده بود!

تعدادی از مورخان تاریخ نوشتن که عمر مالیات گیری ایران به بیشتر از 5 هزار سال می رسه! این کار از دوران سومریان مرسوم بوده ولی اولین بار امور مالیاتی به صورت منظم و دقیق توسط داریوش شاه بزرگ هخامنشی نوشته و تنظیم شد. طبق اون قانون بخش هایی از امپراطوری ملزم می شدن که میزان معینی از مالیات رو پرداخت کنن.

 مالیات در دوران ناصرالدین شاه به دستان امیرکبیر تعادل خوبی پیدا کرد که نسبت بین درآمد و هزینه و بودجه رو در نظر می گرفت اما با مرگ وی، دوباره بحران مالي وارد کشور شد و به قول خودمون هرکی هرکی شد!

بعد از حکومت مشروطه یک بار دیگه اوضاع مملکت از لحاظ مالی و مالیاتی به ثبات نسبی رسید و مجلس شورای ملی در دخل و خرج کشور دخالت می کرد. در دوران مشروطه اصل برابری افراد کشور در مقابل مالیات اجرایی شد و همه مردم اعم از قشر ضعیف و قوی و اشرافی و رعیت، موظف به پرداخت مالیات شدن.

توی این نظام مالیاتی تنوع بیشتری ایجاد شد و این مورد که قبلا مالیات مستقیم و انحصارا روی درآمد نقدی بود تغییر کرد؛ در این دوران مالیات نمک، رسومات، تریاک، پوست بره، دخانیات و چندین مورد دیگه هم اضافه شد و کم کم نظام مالیاتی به تکامل رسید.

 هرچند که مالیات جزو اصلی و اساسی بیشتر کشور ها برای تامین خرج و مخارج محسوب می شه، ولی الان دیگه اوضاع جوریه که اگه کسی پولدار تر بشه معنیش این نیست مالیات بیشتری میده! مالیات رو یکم آمیخته به زیر میزی می کنه یا اصلا فقط همون زیر میزیه رو پرداخت می کنه و مالیات خود به خود براش رد می شه!