اگر نگاهی به تمدن های ایران باستان بیندازید، یک نقطه اشتراک در اکثر آن ها دیده می شود و آن وجود نقش و آثار استان های جنوبی ایران می باشد. یکی از این استانها که در جنوب شرقی ایران واقع است، استان سیستان و بلوچستان نام دارد. در دل این استان، زادگاه خورشید ایران قرار گرفته است؛ شهری به نام سراوان که اولین تابش های خورشید به ایران هنگام طلوع در این شهر مشاهده می شود.

این شهر با مساحتی نزدیک به ۲۳۸۸۰ کیلومتر مربع، حدود ۲.۱۵ درصد از مساحت استان سیستان و بلوچستان را شامل می شود. از لحاظ جغرافیایی نیز در محاصره شهرهای خاش، ایرانشهر، سرباز و همچنین کشور پاکستان قرار گرفته است؛ سراوان ۳۸۴ کیلومتر از مرز ایران و پاکستان را تشکیل می دهد.

همانند دیگر شهرهای جنوبی ایران که آب و هوایی گرم و خشک، کم باران و کویری دارند، سراوان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و تنها در زمستان هایش کمی هوای معتدل را تجربه می کند! از عوامل خنکی بخش در سراوان بادهای " گوریچ" نام دارند در فصل زمستان مسیر شمال به جنوب این شهر کویری را طی می کند. نکته جالب این است که مساحت زیادی از روستاهای این شهر را خاکی حاصلخیز پوشانده که زراعت را جزو مشاغل اصلی آن قرار داده است.

 یکی از شاخصه های زمین شناختی در این شهر، وجود کوه های فراوان است که برای نام بردن از آن ها می توان به کوه های بیرگ زابلی، کوه سفید گشت و کوه سرخ اشاره داشت؛ همچنین رشته کوه سیاهان که طولانی رشته کوه آنجا بوده و از کوه های تفتان تا تاهوک در پاکستان ادامه دارد.

و اما کمی از قدمت تاریخی و باستانی سراوان صحبت کنیم. همانطور که در ابتدا گفته شد در تمدن های باستانی ایران نام شهرهای جنوبی همیشه پررنگ بوده است؛ در سراوان آثار کشف شده و وجود تپه های تاریخی، سنگ نگاره ها و وجود تعداد زیادی گورستان قدیمی، همه نشان از قدمت چندهزار ساله این شهر دارند.

در سراوان شمار زیادی در حدود ۴۲۰ اثر تاریخی و باستانی کشف شده که تاریخ این شهر را به سال ها پیش پیوند می زند. آثاری که خبر از سکونت انسان ها و وجود تمدن در این شهر از زمان اشکانیان و ساسانیان می دهند. شماری از این آثار مانند تپه های میر علی جالق، تپه کلانک بخشان، تپه مهرگان و ... نام دارد.

یکی  دیگر از جاذبه های تاریخی فرهنگی این شهر، سنگ نگاره مشهور پلنگان در ۱۲ کیلومتری شمال سراوان است که در ادامه دره کندیک و نزدیکی دره شیر قرار دارد. به علاوه سنگ نگاره دره نگاران که در ۷۰ کیلومتری شمال غرب این شهر قرار دارد، از زیباترین و جذاب ترین نقش نگاره های ایران است که به زیبایی هرچه تمام تر بر صخرهها نقش بسته اند.

 اگر از مردم سوالی در مورد شهر های تاریخی ایران بپرسید احتمالا اکثر آنان به شهر هایی مانند شیراز و اصفهان اشاره می کنند؛ در حالی که از شهر های جنوبی ایران نباید غافل شد. آثار بدست آمده در سراوان مهر تاییدی بر این حرف هستند که این شهر دارای تمدنی بسیار قدیمی و تاریخی می باشد. تمدنی که شاید برای هزاره اول قبل از میلاد مسیح باشد.

در آخر به شما پیشنهاد می کنیم اگر تا به حال به شهر طلوع آفتاب یا سرزمین نخل ها سفر نکرده اید حتما این را در برنامه سفر های تفریحیتان قرار دهید و از معاشرت با مردم خونگرم و مهمان نواز آن حسابی لذت ببرید.

منبع: http://zahedan.irib.ir