استانی زیبا و خوش آب و هوا در غرب ایران با قدمتی سه هزار ساله که همواره به دلیل جاذبه های دیدنی طبیعی و تاریخی از گذشته های دور تا به امروز مرکز توجه بوده است مورخان مبنای اولیه این استان را در هفتصد سال قبل از میلاد مسیح به دیاکو، نخستین شهریار ماد نسبت می‌دهد که در آن زمان هگمتانه به معنی محلی برای تجمع مردم و سپس اکباتان نامیده شد که با گذشت زمان همدان نام گرفت. استان همدان در دوران های هخامنشی، اسکندر، اشکانیان و ساسانیان به عنوان پایتختی برای فصل تابستان استفاده می کردند.
این استان مهد علم و ایمان بوده و به همین دلیل لقب دارالمومنین را گرفته است علمای نامدار، دانشمندان و مشاهیر بزرگی همچون آیت الله شوندی، معصومی همدانی، حکیم ابن سینا، باباطاهر، عارف قزوینی، عین القضات همدانی و بسیاری دیگر که در این مطلب نمیگنجد در این استان زاده و رشد یافته اند.
از آنجایی که استان همدان قطب گردشگری بسیار قابل توجهی به شمار می رود میتوان از مراکز دیدنی تاریخی، طبیعی و زیارتی از جمله کتیبه های گنجنامه، تپه های تاریخی هگمتانه و مصلی، کلیسای پروتستان، حمام حاج‌آقاتراب، آرامگاه های ابن سینا و باباطاهر، گنبد علویان، برج قربان، غار زیبای علیصدر، آبشار گنجنامه، دره مراد بیگ، امامزاده عبدالله، امامزاده کوه، امامزاده یحیی و امامزاده حسین اشاره کرد که دیدن هرکدام از ان ها باعث پی بردن به عظمت این استان می شود.
گویش و زبان مردمان این منطقه گوناگون و متفاوت است اما مهم ترین و رایج ترین آن ها فارسی، لری، ترکی و کردی محسوب می شود.
از صنایع دستی و صنعتی مهم این استان قالی بافی، حصیربافی، گیوه بافی، نساجی، شیشه گری دستی، سنگ تراشی، ریخته گری آهن و فولاد، ساخت انواع محصولات پلاستیکی، ساخت محصولات گلی و سرامیکی ساختمانی غیر نسوز، ساخت ماشین آلات کشاورزی و جنگلداری و ... اشاره کرد.
از همه ی این ها که بگذریم سوغات خوشمزه و بسیار پرطرفدار این شهر همچون کماج، شیره انگور، کشمش، سیرتند که در هیچ جای ایران پیدا نمی شود.
منبع: بیتوته/ کجارو/ تاریخچه همدان/ ایرنا
