موشک وی-۲ یا ویدو (به آلمانی: V-2)، نخستین موشک بالیستیک دوربرد هدایت شونده بود که در اواخر جنگ جهانی دوم در آلمان تولید شد. این موشک از یک موتور سوخت مایع بهره می‌گرفت و برای بمباران راهبردی اهداف متفقین به کار رفت. وی-۲ نخستین ساخته دست بشر بود که از خط کارمان در ۲۰ ژوئن سال ۱۹۴۴ عبور کرد و وارد فضا شد.
با شکست آلمان و پایان جنگ، این موشک‌ها و طرح‌های مربوط به آن به همراه سازندگانش به دست نیروهای ایالات متحده و شوروی افتادند و این امر زمینه ساخت دیگر موشک‌های بالیستیک نظامی و راکت‌های مورد استفاده در صنعت فضانوردی در هر دو کشور را فراهم آورد.
تاریخچه
نخستین پرتاب آزمایشی وی-۲ در اکتبر ۱۹۴۲ انجام شد. بین سال‌های ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۵ نیروی هوایی بریتانیا و آمریکا طی ۶۸٬۹۱۳ حمله هوایی بیش از ۱۲۲ هزار تن مواد منفجره را علیه مکان‌های ساخت و شلیک موشک‌های وی-۱ و وی-۲ استفاده کردند تا جلوی ادامه ساخت و شلیک این موشک‌ها را بگیرند، این حملات نقش مؤثری در کاهش تولید و استفاده از این موشک‌ها در جنگ گذاشت. موشک وی-۱ با وجود نام مشابه شباهتی به وی-۲ نداشت. وی-۱ برخلاف وی-۲ در ارتفاع بسیار پایین حرکت کرده و از موتور جت استفاده می‌کرد و در واقع نوعی هواپیمای بدون سرنشین و اولین نمونه از موشک کروزمحسوب می‌شد.
نام این موشک کوتاه شده اصطلاح آلمانی 2 Vergeltungswaffe به معنی «سلاح انتقامی ۲» است.
ورنر فون براون و همکارانش این موشک را زیر نظر ورماخت طراحی کرده و ساختند. در جریان آزمایش نمونه‌های اولیه، یکی از موشک‌های آنان به نخستین وسیله ساخت بشر تبدیل شد که به فضا رفت.
آلمان بیش از ۶۰۰۰ موشک و-۲ ساخت که بیش از ۳۰۰۰ فروند از آنها را علیه هدف‌هایی در بلژیک و هلند و بریتانیا بکار برد.
جزئیات فنی
این موشک از سوختی با ترکیب ۷۵٪ اتانول/۲۵٪ آب بهره می‌گرفت.[۲] این آب اضافی، شعله را سردتر و پایدارتر می‌کرد و همچنین تنش حرارتی وارد بر نازل را کاهش می‌داد.
برای بررسی عملکرد آئرودینامیکی این موشک و یافتن مرکز فشار آن از یک تونل باد فراصوت بهره گرفته شد. حجم محفظه این تونل باد ۴۰ سانتی‌متر مکعب بود و در تاریخ ۸ اوت ۱۹۴۰ یک مدل از این موشک در ماخ ۱٫۸۶ مورد آزمایش قرار گرفت. آزمایش‌هایی در ماخ ۱٫۵۶ و ۲٫۵ هم پس تاریخ ۲۴ سپتامبر ۱۹۴۰انجام شد.
موتور این موشک تا ۶۵ ثانیه پس از پرتاب روشن می‌ماند. در این مدت یک موتور برنامه‌پذیر، گرای موشک را در زاویه‌ای ثابت نگه می‌داشت. پس از خاموش شدن موتور، موشک مسیر سقوط آزاد بالیستیک را می‌پیمود و تا ارتفاع ۸۰ کیلومتر (۵۰مایل) اوج می‌گرفت.
هر دو پمپ سوخت (آب و اتانول) و پمپ اکسنده (اکسیژن مایع) به همراه یک توربین بخار بر روی یک شفت قرار داشتند و بخار آب حاصل از تجزیه آب اکسیژنه با غلظت بسیار بالا توسط سدیم پرمنگنات، توربین و در نتیجه پمپ‌ها را می‌چرخاند.[۵] وزن این سیستم توربوپمپ برابر ۴۵۰ کیلوگرم بود و توانی معادل ۵۵۰ اسب بخار را تولید می‌کرد.
پس از جنگ جهانی دوم
آمریکایی‌ها تعدادی از موشک‌های وی-۲ را که غنیمت جنگی متفقین از کارخانه‌ها و زرادخانه‌های آلمانی بود، تصاحب کردند. آنها این موشک‌ها را به همراه ورنر فون براون و تعدادی از همکارانش به ایالات متحده منتقل کردند و در سال ۱۹۴۶ و پس از اتمام جنگ جهانی دوم، فون براون تبدیل به یک دانشمند موشکی آمریکایی شد.
اکتشاف فضا
فون براون به همراه دانشمندان آمریکایی مشغول کار بر روی نقشه‌های جدید موشکی و همچنین ارسال آزمایشی وی -۲های باقی‌مانده به فضا شد. یکی از مهندسان این گروه با نام کلاید هالیدی هم دوربین ۳۵ میلیمتری را ابداع کرده بود که می‌توانست بر روی موشک نصب شده و هر ۱٫۵ ثانیه یک عکس بگیرد. البته دیگر دانشمندان اهمیت چندانی برای عکاسی و تصویربرداری در این پروژه قائل نبودند. آنها تنها به دنبال اطلاعات بیشتر دربارهٔ اشعه‌های کیهانی و کارایی آیرودینامیکی موشک‌ها بودند.
اولین تصویرهای گرفته شده از فضا، در ۲۴ اکتبر ۱۹۴۶ گرفته شده‌است؛ یعنی ۱۴ماه پس از پایان جنگ جهانی دوم و تقریباً ۱۱ سال پیش از پرتاب اسپیوتنیک توسط مهندسان و دانشمندان ارتش شوروی سابق. این عکس‌ها با استفاده از وی-۲ که از پایگاه فضایی وایت سند در نیومکزیکو پرتاب شده بود، گرفته شدند.
اولین تصویر از زمین
موشک وایت سندز با نام رسمی وی-۲ شماره ۱۳ نسخه ارتقاءیافته موشک وی-۲بود که نخستین شیء ساخته بشر است که از درون فضااز زمین تصویر برداشته است. این موشک در ۲۴ ۲۴ اکتبر ۱۹۴۶ از حوزه موشکی وایت سندز واقع در وایت سندز، نیومکزیکو پرتاب شد و تا ارتفاع ۱۰۵ کیلومتر (۶۵ مایل) بالا رفت. تصویر مشهوری که این راکت از زمین گرفته، توسط یک دوربین فیلم‌برداری ۳۵میلیمتری سیاه‌وسفید برداشته شده‌است.
