در آوریل ۱۸۴۹ فئودور داستایفسکی به جرم فعالیت های مخفی سیاسی بازداشت شد و به زندان افتاد و به اعدام محکوم شد. در ماه دسامبر همان سال، او را با نه نفر دیگر که آنان نیز به همین مجازات محکوم شده بودند، به میدان اعدام بردند. چشم هایشان را بستند و طبل ها را نواختند و حتی فرمان آتش نیز دادند. اما مقصود از این همه کارها زهر چشم گرفتن از متهمین بود. حکم اعدام اجرا نشد. بدیشان اعلام کردند که تزار رئوف و مهربان از خطای آنان چشم پوشی کرده؛ یکی از ایشان را بخشوده و دیگران را به اقامت در زندان و سپس در تبعیدگاه محکوم ساخته است.

و آنان را برای تحمل مجازات خویش به سیبری بردند. داستایفسکی را در زندان شهر امسک گذاشتند و نویسنده بزرگ چهار سال تمام در این زندان به سر برد و این اقامت چهارساله اثری شدید در ذهن او برجای گذاشت.

برای پی بردن به تأثیر عجیبی که زندان محکومین به اعمال شاقه در روح داستایفسکی کرده است، باید به «خاطرات خانه مردگان» مراجعه کرد.

«خاطرات خانه مردگان» یا «خاطرات خانه اموات» در واقع روایت تجربه های خود داستايفسکی در زندان است. بخشی از آن اولین بار در روزنامه ای چاپ شد ، اما  باقیمانده اثر در شماره های ۱۸۶۱ – ۱۸۶۲ زمان (مجله ای که داستایفسکی راه اندازی کرده بود) به چاپ رسیدند. کتابی که تورگنیف و هرتسن آن را ستودند، و تولستوی فقید آن را بهترین کار داستايفسکی خواند.

نکته بسیار مهم دیگری که درباره کتاب خاطره خانه اموات فئودور داستایوفسکی وجود دارد این است که او از دوران حبسش به عنوان نقطه عطف زندگی اش یاد می کند. جایی که باعث شد تمامی ارزش های اخلاقی در نگاه او به ناگاه رنگ ببازد.

قبل از این دوران او آثاری نگاشته  اما پنج  اثری که پس از زندان نوشته است، امروزه به عنوان آثاری شاخص و مطرح شناخته میشوند که این پنج گانه او جنایت و مکافات، ابله، جن‌زدگان، جوان خام، برادران کارامازوف را شامل میشود.

منبع: داستایفسکی؛ جدال شک و ایمان ترجمه خشایار دیهیمی انتشارات طرح نو / پابیشا

   www.JADVALKATIBEH.com .............................................. Instageram: Magazine.Katibeh ................................. YouTube: Katibeh Magazine