اسواران (مفرد: اسوار) نام یک نیروی اشرافی سوارکار است که ستون فقرات ارتش شاهنشاهی ساسانی را تشکیل میداد. در فارسی امروز (شهسوار) را معادل شوالیههای اروپایی میدانند. به لحاظ تاریخی نیز کاربرد واژهای نو صحیحتر است. فرمانده اسواران، اسواران سردار نام داشت.
شیوه نبرد و تجهیزات جنگی
آنها جوشن میپوشیدند و از کماندار تا سوار زرهپوش محدودهٔ این نیرو بود. تصور میشود که آنها از نظر شجاعت، تاکتیک و روحیه از برترینهایی بودهاند که ساسانیان میتوانستند ارائه دهند. در جنگ استاد مرد و مرد (شیوهٔ مردانهٔ مبارزه ایرانی) و سواری بر اسب یا فیل شهرت داشتند. لقبهای مثل هزار مرد (قدرت هزار مرد)، زیه اسوار (سوار برتر) و یا پهلوان میگرفتند.
آنها توانستند با قلمی از جنس پیکان سرنوشت ساسانیها را به فالی نیک تبدیل کنند. آنها طوری حرفهای کمانگیر بودند که میشد گفت خود مخترع این حرفه هستند. آنها برتر و بی نظیر بودند و این اعتراف دشمنانشان است.
ارباب رعیتی
اسواران اغلب به عنوان مثالی برای وجود نظام اربابرعیتی در ایران معرفی میشوند که بعدها تبدیل به شوالیههای اروپایی شدند. به گفته مورخانی مانند کریستنسن و ویدنگرن این اسوار همان شوالیه اروپایی است. هرچند که الگویی برای شوالیههای اروپایی بودند و شباهت زیادی با آنها دارند اما با دیدگاه تاریخی این فرض غلط است.
بعد از حملهٔ اعراب
بعد از فتح مسلمانان این نیرو منحل شد اما چند جناح آنها به علت حفظ ثروت تحت سلطهٔ اعراب درآمده و توسط آنان اداره شدند. از آنان میتوان به اساورهها (عربی شده اسواران) تحت رهبری نجیب زادهٔ ایرانی به اسم سیاه اسواریکه که به بصره فرستاده شدند اشاره کرد.
www.JADVALKATIBEH.com .................................................. Instageram: Magazine.Katibeh ............................................ YouTube: Katibeh Magazine