خیلی از ادیبان ایرانی معتقدن که زبان شعر به زبان روزمره انسان خیلی نزدیکه؛ هنر شاعری جزو قدیمی ترین هنر های ایران به حساب میاد که البته نوشتن درست و اصولی اون از عهده هر کسی بر نمیاد. طبع شاعری اصیل یک نوع موهبت الهی هستش که توی ایران باستان افراد زیادی از اون بهره می بردن. یکی از این افراد که نویسنده آثاری مثل «بهمن نامه»، مرآت، جواهر الاسرار، عروجیه، طغرای همایونی، سعی الصفا و چندین اثر فاخر دیگه هستش، آذری طوسی نام داره.

آذری طوسی با اسم اصلی فخرالدین حمزه اسفراینی متولد سال ۷۸۴ هجری قمری هستش که چون مدتی رو در طوس زندگی می کرد به آذری طوسی مشهور شد. پدر این فرد، علی ملک، از مردان و امیران سربداران بیهق بودش که به همین دلیل هم به بیهقی و مروزی شهرت داشت.

آذری طوسی علاقه زیادی به علوم حدیث و تفسیر داشت و به همین دلیل هم مشغول یادگیریشون شد و از اونجایی که استعداد زیادی داشت، تونست وارد دربار شاهرخ تیموری بشه؛ شاهرخ تو اون دوران توجه زیادی به آذر داشت و ازش حمایت می کرد. آذری توی کار مدح و ستایش تونست به قدری خوش بدرخشه که بهش قول منسب ملک الشعرایی داده بودن ولی یسری اتفاقاتی افتاد که سبب شد اون به تصوف روی بیاره.

آذر طوسی از شروع جوونیش شروع کرد به شاعری؛ یکی از اثر های اون که خیلی خوش درخشید، بهمن نامه هستش که منظومی آذریه و به سبک شاهنامه و اسکندرنامه در بحر متقارب و توی شرح سلطنت پادشاهان بهمنی دکن نوشته شده؛ این اثر به درخواست خود شخص احمدشاه سروده شد!

یکی دیگه از آثار گران بهای این شاعر، مرآت نام داره که توی قالب مثنوی نوشته شده و درباره عجایب و شگفتی های شهر ها، بنا ها، جانوران، چشمه ها و ... هستش که در کنار این موارد استنتاج های عرفانی رو هم ترکیب کرده. کتاب جواهر الاسرار هم موضوعش علوم قرآنی و صنایع که اسرار کلام الله نامیده میشه توی 4 باب نوشته شده.

آذری ابتدای کارش به ستایش میرزا شاهرخ « پسر تیمور » می پرداخت ولی یه تحولات روحی اتفاق افتاد که سبب شد به سمت عرفان و معنویات کشیده بشه. بعد از اینکه به این سمت روی آورد، ۵ سال نزد شیخ محی الدین طوسی به تحصیل حدیث و تفسیر پرداخت و در کنارش به حج رفت.

بعد از مرگ شیخ، آذری یکی از مریدان شاه نعمت الله ولی شد و از اون اجازه ارشاد و خرقه گرفت؛ توی این مدت هم ۲ بار با پای پیاده به سفر حج رفت. بعد از برگشت از مکه راهی هندوستان شد و در سال ۸۳۶ هجری قمری به ایران برگشت و به اسفراین اومد؛ اون تصمیم گرفت دیگه به مدح و ستایش پادشاهان نپردازه و شروع کرد به ستایش گویی پیامبر و انیبا.

در نهایت این شاعر پر آوازه در سال ۸۶۶ قمری دار فانی رو وداع گفت و توی مدرسه ای در اسفراین، نزدیک دروازه شمالی که خودش ساخته بود به خاک سپرده شد.

www.JADVALKATIBEH.com ............................................. Instageram: Magazine.Katibeh ................................................. YouTube: Katibeh Magazine