یُموت‌ها یکی از طوایف ترکمن هستند که محل سکونت اصلی آنان در مناطق شمالی استان گلستان از مراوه‌تپه تا بندر ترکمن، (گنبدکاووس بزرگترین شهر یموت نشین این
ناحیه است)، منطقه کراسنوودسک (ترکمن باشی) در سواحل غربی ترکمنستان و خیوه و داش‌اغوز در شمال ترکمنستان است.
یموت‌ها در روزگار چنگیزخان و تیمور گورکانی زمین‌های کنونی را که در دست دارند به دست آورده، سکنی گرفتند. زمانی که خاندان اتابکان حکمرانی می‌کردند یموت‌ها در منطقهٔ شمال و شمال شرق ایران فعالیت‌های زیادی در ترکمن کردن منطقه داشتند. محل استقرار اولیهٔ یموت‌ها عبارتند از: خواجه‌نفس، گمیشان، خلیج حسنقلی،چله‌کن (چهارکن)، چکیشلرو اترک.
یموت‌ها ،مردمانی دامدار بوده و در دشت های سر سبز سکونت داشتند. درحال حاضر بخشی از زبان ادبی ترکمن و برنامه‌های رادیویی بر گویش یموت مبتنی است. امروزه بر روی پرچم ملی ترکمنستان پنج نقش قالی متعلق به هر یک از پنج قبیله اصلی کشور یعنی تکه، یموت، ارساری، گوکلان و ساریق وجود دارد.
طوایف فرعی
قبیله‌های یموت از حدود مغرب به مشرق به این ترتیب مقیم هستند: جعفربای، آتابای، یلِقی، داز، دوَجی، بکه، بهلکه، بدراق، ایمیر، کوچُک، سَلّاخ، قُجُق (قوجق)، قان یوخمز و ایگدیر، پزه که هر کدام نیز به شاخه های دیگری تقسیم می شود.
www.JADVALKATIBEH.com ............................................. Instageram: Magazine.Katibeh ................................................. YouTube: Katibeh Magazine
