دوم (به انگلیسی: DOOM) یک بازی ویدئویی علمی تخیلی با فضای وحشت در سبک تیراندازی اول شخص است که توسط id Software منتشر شد. دوم یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین عناوین صنعت بازی‌های ویدئویی و بنیان‌گذار ژانر تیراندازی اول شخص است. بازی اصلی به سه اپیزود نه مرحله‌ای تقسیم می‌شود که به صورت نرم‌افزار مشروط و سفارش از طریق نامه به فروش می‌رسید.

این بازی در سال ۱۹۹۳ و در پلتفرم‌های گیم بوی ادوانس، RiscPC، نکست، ۳دی‌او، لینوکس، ایکس‌باکس، مایکروسافت ویندوز، سوپر نینتندو، سگا مگا درایو، و پلی‌استیشن منتشر شده‌است.

در بازی، بازیباز در نقش یک سرباز بی‌نام و نشان ایفای نقش می‌کند که علیه هجوم شیاطین و هیولاهای مهاجمی که از دروازه جهنم به این دنیا راه یافته‌اند مبارزه می‌کند. این بازی توسط حدود ۱۵ الی ۲۰ میلیون نفر در سراسر دنیا بازی شده‌است. علت اصلی معروفیت این بازی در دو سال پس از انتشار، نوع و روش بازی و زیرمجموعه‌های ساخته شده برای این بازی بود. در مجموع علاوه بر محبوب کردن ژانر تیراندازی اول شخص، این بازی جزو پیشگامان گرافیک سه‌بعدی، بازی‌های چند نفره تحت شبکه و پشتیبانی جهت شخصی‌سازی و ویرایش بازی تحت بسته‌های ویژه‌ای به نام WADs در جهان بود. در دهه ۹۰ میلادی بازی‌هایی که در ژانر تیراندازی اول شخص ساخته می‌شد به دوم clone معروف بودند. گرافیک پر از خشونت، داستان و تم کلی شیطانی بازی دوم باعث ایجاد مناقشه‌های بسیاری گردید.

سری بازی‌های «دوم» در سال ۱۹۹۴ با عنوان جدیدی به نام «دوم ۲: دوزخ روی زمین» و تعداد زیادی بسته الحاقیادامه پیدا کرد. بسته‌های الحاقی معروفی مانند: Master Levels برای دوم ۲ محصول ۱۹۹۵ و «فاینال دوم» (۱۹۹۶). بازی دوم ابتدا برای سیستم عامل ام اس داس ساخته شد ولی بعد از مدتی برای تعداد زیادی از دستگاه‌های بازی پورت گردید. هنگامی که کد منبع بازی در سال ۱۹۹۷ منتشر گردید، طرفداران بازی عناوین زیادی را برای دستگاه‌های مختلف پورت کردند. در اواسط دهه ۹۰ و با وجود پیشرفت‌های تکنولوژی، طرفداران بازی همچنان اقدام به ساخت WADهای مختلف و بازی‌های تغییر یافته بر اساس نسخه اصلی می‌کردند. عنوان «دوم» در سال ۲۰۰۴و با معرفی دوم ۳ مجدداً مشهور شد و بر سر زبان‌ها افتاد، که به نوعی روایتی دوباره از بازی اولیه بود البته با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر. در سال ۲۰۰۸ عنوان دوم ۴ معرفی و اعلام گردید که در حال ساخت می‌باشد، البته بعد از مدتی این عنوان با نام ساده «دوم» معرفی شد.

• داستان

بازی دوم یک عنوان علمی تخیلی با پس زمینه ترس و وحشت است. داستان بازی در پایان هر مرحله و قبل از شروع مرحله بعد به صورت متن روایت می‌شود و پیشبرد داستان شکل می‌گیرد.

بازیباز در نقش یک سرباز بی‌نام (معروف به دوم گای دومguy) ایفای نقش می‌کند. قهرمان داستان بعد از عدم اجرای دستور فرمانده‌اش در مورد آتش گشودن بر روی مردم غیرنظامی و حمله به فرمانده‌اش، به عنوان تنبیه به سیاره مریخ تبعید می‌گردد. نیروهای نظامی حاضر در مریخ به عنوان نیروهای حافظ امنیت «اتحادیه هوافضا» (Union Aerospace Corporation) که در حال انجام آزمایش‌های سری هستند، انجام وظیفه می‌کنند. آزمایش‌های سرّی این شرکت در مورد امکان دورنوردی (تله پورت) بین دو قمر سیاره مریخ (فوبوس و دیموس) می‌باشد. روند این آزمایش‌ها ناگهان دچار مشکل شده و به‌طور وحشتناکی دچار اشتباه می‌شود. سیستم‌های رایانه‌ای در قمر فوبوس دچار مشکل شده و کارایی درست خود را از دست می‌دهند. قمر دیموس ناگهان به‌طور کامل ناپدید می‌شود و سیل عظیمی از موجودات و هیولاهای اهریمنی از دروازه به فوبوس سرازیر می‌شوند و شروع به قتل‌عام یا تسخیر بدن افراد و کارکنان UAC می‌کنند.

بعد از درخواست کمک دانشمندان حاضر در فوبوس، نیروهای نظامی حاضر در مریخ با سفینه به آنجا فرستاده می‌شوند تا در مورد این گزارش‌ها تحقیقات انجام داده و مشکل را بررسی نمایند. در همین هنگام قهرمان داستان به عنوان نگهبان از محدوده ورودی بقیه سربازان، تنها با یک اسلحه کلت از بقیه گروه جدا می‌ماند. نیروهای نظامی مریخی پیامهای مختلف رادیویی، شلیک‌های تفنگ و فریادهای مختلفی را در حین کاوش می‌شنوند، در همین حین قهرمان داستان متوجه می‌شود باید تنها به داخل مجتمع رفته و ماجرا را پیگیری کند.

به عنوان آخرین بازمانده، مأموریت قهرمان داستان نبرد با دشمنان شیطان صفت به تنهایی است تا از حمله آن‌ها به کره زمین جلوگیری کند. داستان اولین اپیزود بازی که Knee-Deep in the Dead نام دارد و تنها مرحله‌ای از بازی است که به صورت «نرم‌افزار مشروط» عرضه شد، در پایگاه‌های نظامی پیشرفته، مراکز کامپیوتری و آزمایشگاه‌های زمین شناختی فوبوس می‌گذرد. در پایان اپیزود اول، قهرمان داستان وارد دستگاه تله پورت به قمر دیموس می‌شود که توسط هیولاها و شیاطین کاملاً تسخیر شده‌است.

داستان در اپیزود دوم که «کرانه‌های جهنم» (The Shores of Hell) نام دارد به این صورت است که قهرمان بازی به صورت موفق به قمر دیموس تله پورت می‌شود. او در راه رسیدن به تأسیسات اصلی در قمر دیموس با هیولاها و شیاطین مبارزه می‌کند. بعد از نبرد و کشتن هیولای قدرتمندی به نام «سایبردیمون» (Cyberdemon) پی به راز ناپدید شدن قمر دیموس می‌برد، دیموس برفراز جهنم معلق مانده‌است.

سومین اپیزود که «جهنم» (Inferno) نام دارد از جایی آغاز می‌شود که قهرمان بازی به سطح دیموس رسیده. او در راه رسیدن به جهنم با شیاطین و از جمله Spider Mastermind مبارزه می‌کند. سپس بعد از شکست این هیولا یک دروازه مخفی به سمت کره زمین برای قهرمان باز می‌شود. یک شهر سوخته و یک سر قطع شده خرگوش بر روی نیزه (که بعداً در Ultimate دوم مشخص میشو آن خرگوش خانگی قهرمان داستان بوده به نام دایزی Daisy) از علائم و نشانه‌های حمله شیاطین به زمین هستند و زمین را آماده تبدیل به جهنم می‌کنند.

چهارمین اپیزود بازی در واقع به عنوان یک بسته الحاقی منتشر گردید و داستان نبرد و مبارزه قهرمان با شیاطینی است که از طریق دروازه مخفی به زمین رسیده‌اند. داستان در منطقه‌ای به نام Thy Flesh Consumed اتفاق می‌افتد که حال و هوای شبیه به کره زمین دارد.

 Instageram: Magazine.Katibeh