هنگامی که به تاریخ پرفراز و نشیب موسیقی ایران نگاه میکنیم، به اسامی مختلفی برخورد میکنیم که تاثیرات عمیقی بر آن گذارده و یا آن را از نابودی حتمی نجات داده اند ونام آنها در میان ساز و نواهای بلند موسیقیایی کمتر به گوش ما رسیده است. و باربد موسیقیدان بی نظیر و مخترع نثر مسجع در عصر خسروپرویز یکی از همان افرادیست که نقش بسزایی در تکامل موسیقی داشته است و کارهای او بعد از صدها سال همچنان جزو گوشه های قابل تامل در موسیقی ایران است.
از تاريخ تولد و مرگ او آگاهي نداريم و آنچه از زندگيش مي دانيم اندک و گاه آميخته با افسانه است در دوره ي آشکاني و همچنين در دوره ساساني دسته اي از هنرمندان بودند که آنها را خنياگري مي ناميدند. اين هنرمندان، که هم موسيقيدانان بودند و هم شاعر، داستانهاي قديمي را به شعر يا نثري آهنگين در مي آورند و همراه با سازهاي خود، براي مردم مي خوانند. آنهايي که توانايي و استعداد بيشتري داشتند، به دربار پادشاهان راه مي يافتند. «باربد» يکي از اين خنياگران بود که در نواختن بربط و سرودن شعر استاد بود و توانست به دربار خسرو پرويز راه يابد.
باربد را عده ای جهرمی نوشته اند و برخی مروزی دانسته اند، شمس الدین محمد قیس رازی مولف کتاب المعجم فی معابیر اشعار العجم آنجا که راجع به اولین شاعر پارسیگو سخن می گوید نوشته است : "باربد جهرمی استاد بربطی بود . بنا الحون و اغانی – آواز خوش – خویش در مجلس خسرو که آن را خسروانی خوانند با آنک سربه سر مدح و آفرین خسرو است بر نثر نهاده است و هیچ از کلام منظوم در آن به کار نداشته." هم چنین خالدبن فیاض در کتابش به رساندن خبر مرگ شبدیز به خسرو توسط باربد اشاره و نقل کرده برای کاستن از این خبر غمناک، مرگ شبدیز را با شعر و موسیقی بیان نموده است. در کتاب دیگری با عنوان نزهت نامۀ علائی چنین آمده که خسرو پرویز در حال بازدید از کوه بیستون و کوشکهای کرمانشاه بود که این نوازنده و موسیقیدان وی را همراهی میکرده و همراه با سایر مطربان برای پادشاه ساسانی ساز مینواخته است. در این کتاب چنین نیز درباره باربد آمده که این موسیقیدان عصر ساسانی در همین زمان سازی را اختراع کرده و به نام خود به همه معرفی کرده است که بسیاری معتقدند ساز او همان ساز بربط میباشد که امروزه مورد کاربرد بسیاری از نوازندگان در موسیقی ایرانی قرار دارد. این موسیقیدان در دوران زندگی خود از شهرت و احترام زیادی برخوردار بود؛ در خصوص مرگ او روایتهای بسیاری نقل شده است. برخی معتقدند که نوازنده دیگری به نام سرکش که از احترام نیز برخوردار بود، به باربد حسادت کرد و او را با زهر مسوم ساخت.
به طور کلی چیزی که از زندگی او در دست است این است که او از خوانندگان ممتاز و از استادان نوازنده بربط بود، در نواختن سازهای بادی مانند نی نیز ماهر بوده است و بسیاری از الحان و نواهای موسیقی را که هنوز بعضی از آنها با همان نام در ردیف دستگاههای موسیقی کنونی ما باقی مانده است از ساخته ها و پرداخته های او می دانند و بعضی اختراع مقامات را به او نسبت می دهند.